Yapay zeka sistemleri iş süreçlerini daha verimli ve daha hızlı hale getirme potansiyeline sahip. Peki, yapay zeka nedir?   

Yapay zeka, çeşitli algoritma, veri veya metinlere göre insan zekasını taklit ederek, insanların yapabileceği işlere uyum sağlayan, katkıda bulunan ya da işleri geliştiren sistemlerdir. Bu sistemler öğrenme, düşünme, fikir yürütme, sorun çözme veya iletişim kurabilme gibi becerilere sahip olmalıdır. Ayrıca, bu becerileri fiziksel olarak dışarı vurabilmelidir.

   Yapay zeka sistemleri de tıpkı insan beyni gibi tahmin etme ve yanılma yöntemiyle çalışır. İlk aşamada mevcut veri tabanından veya çevreden veriler toplanır. Toplanan veriler düzenlenir ve temizlenir. Bu şekilde sistemin daha basit anlayacağı bir hale getirilmiş olur. Diğer aşamada ise sistem, bu bilgileri çeşitli algoritmalarla birlikte analiz eder ve öğrenme aşamasını bitirir.

Bu aşamanın ardından yapay zeka yeni bir model oluşturur ve bu model toplanılan veriler üzerine tahminler yapar. Bu adımdan sonra tahminler üzerinde iyileştirmeler ve düzenlemeler yapılır ve süreç tamamlanmış olur.

Yapay Zeka Ve Mimarlık

    Yapay zeka sistemleri, çoğu alanda olduğu gibi mimaride de geniş bir yelpazeye sahiptir. Yapay zeka destekli çizim ve modelleme programları, render motorları veya görsel oluşturucu yapay zeka programları bu alanlara örnek olarak verilebilir. Bu programlar sayesinde proje kriterleri ve planları veri tabanına aktarılarak temsili görsellere de erişim sağlanabilir. Peki, mimarların işini önemli ölçüde kolaylaştıran bu uygulamalar temsili görselleri veya renderları neye göre oluşturuyor?

   Yapay zeka programlarının belirli verilere ve metinlere göre hareket ettiğinden bahsetmiştik. İşte bu metinlere “prompt “denilmektedir. Oluşturulan görseller, verilen prompt’ların ne kadar detaylı olduğuna göre değişebilir. Prompt’lar ne kadar iyi anlatılırsa çıkan iş de istenilene o kadar yakın olur.

    Peki, istediğimize yakın çıktılar almak istiyorsak prompt yazarken nelere dikkat etmemiz gerekir:

●      İstediğiniz özellikleri kısa, öz ve anlaşılır bir şekilde yazmaya dikkat edin.

●      Konuya dair anahtar kelimeler belirleyin.

●      İçeriğin kapsamını ve detay seviyesini belirtin. Yapay zekayı sınırlamak, istediğinize yakın bir çıktı almanızı sağlayacaktır.

Mimaride kullanılabilecek prompt’lara örnek vermek gerekirse;

Prompt: Fütüristik bir şehir, aydınlık gökyüzü, yüksek teknolojili yapıların arasında göze çarpan tamamen cam kaplı ufak bir çeşme, etrafında ise oyun parkları ve çiçek toplayan çocuklar, parkın bitiminde bir cadde ve arabalar.

Sonuç: Görüldüğü üzere belirli veri ve metinlerle birlikte yapay zeka, kolay ve hızlı bir şekilde, belirli istek veya problemlere çözümler üretebilmektedir. Bu durum uzun vadede etkili sonuçlar ve mimaride köklü değişimlere sebep olabilir. Peki bu değişimler geleceğimizi pozitif anlamda mı yoksa negatif anlamda mı etkileyecek? Hadi yapay zekanın avantaj ve dezavantajlarını inceleyelim.

Avantajları;

●      İnsan kaynaklı hataların azalmasını sağlar.

●      Karmaşık problemlere hızlı ve verimli çözümler sunar.

●      Tasarım sürecinin hızlanmasını sağlar.

●      Mimaride yeni alanların ve iş dallarının oluşmasını sağlar. (örn. BIM uzmanı, veri bilimci, yapay zeka destekli inşaat mühendisleri, sürdürülebilir mimari, prompt mühendisliği vb.)

●      Hasar tespiti ve risk değerlendirmesi bağlamında erken müdahale yapılabilmesi sonucunda hem maliyetten hem de zamandan tasarruf edilmiş olur.

●      Tekrarlayan görevler en az hata ile tamamlanır.

●      Yapay zeka programları, insanların aksine devamlı olarak çalışır pozisyondadır.

Dezavantajları;

●      Yapay zekaya fazla bağlılık, yaratıcılığın azalmasına ve monotonlaşmaya neden olabilir.

●      Yeni iş dallarının oluşmasına olanak sağladığı gibi mevcut dallarda iş kaybına da neden olmaktadır. (örn :teknik çizim asistanları, proje planlaması, modelleme ve render uzmanları vb.)

●      Yapay zeka, programlanabilir bir sistem olduğu için yazılımcısına bağlıdır ve tam bağımsız çalışamaz. Ayrıca, iyi programlanmadığı takdirde işleri kolaylaştırmak yerine daha da karmaşık bir hale getirebilir.

●      Her ne kadar yüksek oranla doğru bilgi üretiyor olsa da, programlanmasına bağlı olarak gözden kaçıracağı hatalar olacaktır.

●      Yapay zeka sistemleri entegre olduğu veri sınırlarının dışında düşünemez. Yeni bilgilere ulaşabilmesi için o oranla eğitilmelidir.

Yapay zekanın hayatımızda her alanda değişikliklere neden olduğu göz ardı edilemez bir gerçek. Mimarlara her konuda destek olup işlerini kolaylaştıran yapay zeka, aynı zamanda bu alanlara yeni bakış açıları ve tanımlar getirebilir. Bu değişimlere uyum sağlamak veya o oranla gelişim göstermek ise biz mimarların elinde.